LEPIEJ WIEDZIEC

 We wrześniu 2021 roku odnotowano nowe przypadki polio ( poliomyelitis, choroba Heinego-Medina) na Ukrainie- najpierw objawy wystąpiły u 17-miesiecznego dziecka, później wirusa wykryto u kolejnych 6. Teraz 17 lutego 2022 opublikowano informację, że wirus był przyczyną paraliżu 3-letniej dziewczynki z Malawi (Afryka południowo- wschodnia) w listopadzie 2021 roku. W Polsce ostatni przypadek polio odnotowano w 1984 r., a od 2002 r. oficjalnie cała Europa była wolna od tej okropnej choroby. Polio wywoływane jest przez wirusa polio, będącego szczególnie groźnym dla dzieci poniżej 5 r.ż. Wirus żyje sobie w środowisku wodnym i jest odporny na temperaturę i niekorzystne warunki. Do organizmu dostaje się poprzez układ pokarmowy- niemyte warzywa i owoce zanieczyszczone kałem, brudne ręce, a także spotyka się go w ślinie. Wirus polio po dostaniu się do organizmu najpierw replikuje w komórkach nabłonka jelit. Następnie drogą układu krwionośnego dostaje się do węzłów chłonnych. Zaczyna się prod...

Nie od dziś wiadomo, że palenie papierosów wpływa negatywnie na cały organizm palacza oraz jego otoczenie. Według polskiego Krajowego Rejestru Nowotworów 2019 z powodu nowotworu płuca zmarło ponad 23 tysiące osób (14 897 mężczyzn -27,4% wśród wszystkich zgonów z powodu raka płuca oraz 8 225 kobiet- 17,9%). Niestety rak płuca powoduje najwięcej zgonów w Polce w porównaniu z innymi nowotworami wśród kobiet i mężczyzn. W dymie papierosowym znajduje się  4 tys. substancji z czego ponad 60 o działaniu rakotwórczym. Palenie to jak gra w rosyjską ruletkę- im więcej palisz, tym większe ryzyko zachorowania nie tylko na nowotwory płuca i jamy nosowo-gardłowej, ale także przełyku, nowotwory głowy i szyi, raka pęcherza moczowego, prostaty, trzustki. Palenie wiąże się z ryzykiem także dla otoczenia palacza, palacze bierni są w takim samym stopniu poddani działaniu substancji w dymie papierosowym. Dodatkowo poza nowotworami palenie wiąże się z innymi chorobami, np. chorobami układu krążenia, nad...

  Produkty podlegające certyfikacji Fairtade Wykorzystywanie pracowników i nieuczciwa konkurencja to nadal poważny problem w XXI w. Choć wydawać by się mogło, że dotyczy on tzw. krajów trzeciego świata, to niestety zdarza się także w rozwiniętych krajach. Najgorsza sytuacja jest jednak w Ameryce Południowej, Azji oraz Afryce. Każdego roku ITUC Global Rights Index publikuje listę 10 państw, w których najbardziej łamane są prawa pracy i pracowników. W 2020 na tej liście znalazły się takie państwa jak: Bangladesz, Honduras, Filipiny, Brazylia, Indie, Turcja, Kolumbia, Kazachstan, Zimbabwe, Egipt. Nie jest zbyt odkrywcze to, że w tych państwach łamane jest wiele praw pracowniczych, od nieuczciwych wypłat, zastraszania, wykorzystania dzieci, nieuczciwego traktowania, dyskryminacji płciowej, rasowej, kulturowej. Aby chociaż trochę wpłynąć na traktowanie pracowników i wzrost uczciwości konkurencji dla małych przedsiębiorców i rolników, powstała między innymi FAIRTRADE. Fairtrade to system...

  Powoływanie się na artykuły naukowe powinno być standardem w świecie nauki. Po to robi się naukę by później wnioski z badań naukowych służyły ludziom. Przywoływanie badań jest bardzo ważne, jednak nie tylko same wnioski z badania są ważne. Czytając pełny artykuł naukowy trzeba zwracać uwagę nie tylko na abstrakt i wnioski, ale niesamowicie ważna jest cała metodologia badania. Mamy różne rodzaje badań o różnej wartości. Inną wartość będzie miało badanie ankietowe, prowadzone na ulicy, inne na określonej grupie osób, np. studentach, grupach zawodowych, dorosłych czy badanie na wielu tysiącach ludzi. Inną wartość przedstawiają badania na zwierzętach, inną na ludziach, inne na zaślepionej próbie i na podwójnie zaślepionej próbie. Badania mogą być także: jakościowe, ilościowe, empiryczne, teoretyczne, praktyczne i teoretyczno- praktyczne, ankietowe. Stawiamy różne tezy i pod konkretne badanie dobierana jest grupa robocza. Ważnym etapem badań jest postawienie hipotezy roboczej lub...

Na chwilę obecną uważa się, że zastosowanie terapii z wykorzystaniem genetycznie modyfikowanych limfocytów T do leczenia nowotworów hematologicznych to najbardziej nowoczesna terapia w onkologii. Jej niezwykły mechanizm pozwala na wykorzystanie systemu odporności pacjenta, aby sam niszczył komórki nowotworowe. W tym celu łączy się pobrane i odpowiednio przygotowane od pacjenta limfocyty T z receptorem CAR, uzyskując ukierunkowane limfocyty CAR T. Receptor CAR to syntetyczne białko, które umożliwia rozpoznanie komórki docelowej (dowolnej komórki w zależności od wykorzystanego receptora, np. nowotworowej, komórki skóry, neuronu itd.) przez limfocyty T zawierające ten receptor, co prowadzi do ich aktywacji. Dzięki temu mechanizmowi limfocyty CAR-T mogą rozpoznawać różne komórki i działać na nie. Aby powstały takie specjalistyczne limfocyty T, pobiera się od pacjenta krew, a z wszystkich krwinek białych separuje limfocyty T i zamraża. W kolejnej fazie w laboratorium za pomocą wektora wirus...

 Nie samym COVID-19 żyje świat nauki. Prężnie rozwija się w zasadzie każda dziedzina. W 2021 roku mieliśmy kilka bardzo ważnych odkryć. Na dłuższy opis wybrałam trzy biologiczno- medyczne doniesienia, ale uważam, że było ich znacznie więcej. Nauka zmienia świat, poszerza nasze możliwości, otwiera na nowe, umożliwia rozwój i poprawę jakości życia. Największą zaletą nauki wydaje mi się być to, że uczy nas pokory wobec świata i przyrody, pozwala pewniejszym krokiem stąpać po ziemi i zmienia nasze postrzeganie. 1. Szczepionka przeciw malarii Przez lata prowadzono badania nad szczepionką na chorobę, na którą rocznie umiera 1,5-2,7 mln osób rocznie, z czego około 400 tys. to dzieci do 5. roku życia. Malaria to choroba pasożytnicza, wywoływana przez pierwotniaki - zarodziec malarii. Mamy ich 5 gatunków, jednak najgroźniejszy jest zarodziec sierpowaty (łac. plasmodium falciparum ). Choroba przenoszona jest przez komary tropikalne w strefach endemicznych, głównie krajach Afryki, Ameryka Poł...