W 2016 roku w Scienice ukazała się praca L.B. Alexandrova i wsp. opisująca zmiany w DNA powstające pod wpływem palenia. Przeprowadzili oni porównanie genomów 2500 palaczy i 1000 osób niepalących i wyodrębnili mnóstwo mutacji powiązanych z paleniem. Średnio każde wypalenie 50 papierosów powoduje 1 mutację. Może wydaje się to niedużo patrząc na rozmiar genomu człowieka (3 miliardy par zasad), z czego tylko 2 % to sekwencja kodująca. Jednak im więcej palisz, tym większe prawdopodobieństwo powstania zmiany w kluczowym dla komórki białku, a uzbierane mutacje przez lata mogą być przyczyną nowotworu. Oczywiście jest też szansa, że będziesz palił 40-50 lat i nie rozwinie się u ciebie nowotwór, ale jest też szansa że zapalisz jednego lub dwa papierosy albo będziesz tylko biernie palić i nowotwór się pojawi- zaryzykujesz?
Palenie powoduje nie tylko zmiany w sekwencji DNA, ale także zmiany na poziomie epigenetycznym oraz zmiany poziomów miRNA oraz lncRNA (krótsze i dłuższe RNA, które wpływają na ekspresję- genów), czyli na wszystko co jest związane z kontrolowaniem ekspresji różnych genów oraz zachowaniem integralności genomu. Dym papierosowy wpływa na funkcjonowanie metylotransferaz (czyli enzymów przenoszących grupy metylowe w odpowiednie miejsca DNA) oraz enzymów modyfikujących histony (białka na które nawinięte jest DNA, ich zmiany epigenetyczne wiążą się z ściślejszym lub luźniejszym upakowaniem DNA, a to bezpośrednio wpływa na możliwość transkrypcji i translacji danego miejsca)- obie grupy enzymów są związane z kancerogenezą i obturacyjną chorobą płuc. Palenie zmienia miejsca hiper- i hipometylowane w genomie (czyli miejsca regulacji transkrypcji), co ma związek z upośledzeniem funkcji układu oddechowego, rozwojem zapaleń, nowotworów i chorób serca. Inne badania pokazują także wpływ zmiany metylacji w wyniku działania dymu papierosowego i e-papierosów na funkcje poznawcze, funkcje i strukturę mózgu, a także zmiany w zachowaniu, psychiczne i psychospołeczne.
Także e-papierosy mają negatywny wpływ na nasze zdrowie. Wprowadzenie zamienników papierosów na rynek spowodowało 46% wzrost popularności palenia w grupie 16-25 lat, chętniej sięgają po nie osoby nigdy niepalące. Co niestety niesie za sobą ryzyko przejścia na palenie tradycyjnych papierosów, ze względu na niższe stężenia nikotyny, które dostają się do płuc paląc e-papierosy. Mimo że przy ich paleniu jesteśmy narażeni na mniej niebezpiecznych substancji jednak i ich dym wpływa na nadal na nasze DNA. W badaniu Xie Z. i wsp. z 2021 roku opisano wpływ e-papierosów na zwiększenie stresu oksydacyjnego w komórkach nabłonka układu oddechowego (zwiększony stres oksydacyjny wiąże się z większą ilością wolnych rodników w komórkach, co może uszkadzać ich struktury i kwasy nukleinowe) oraz wpływa na metylację DNA. Takie uszkodzenia komórek nabłonka mogą prowadzić nie tylko do nowotworów. Wcześniej może dojść do rozwinięcia się astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc czy EVALI- e-cigarette or vaping product use- associated lung injury, czyli ostre uszkodzenie płuc związane z inhalowaniem związków chemicznych. Wdychane substancje wywołują stany zapalne w układzie oddechowym.
Palenie papierosów i e-papierosów bezpośrednio oddziałuje na płód. Dzieci urodzone przez palące matki lub matki, narażone na dym papierosowy, mają niższą masę urodzeniową, częściej są hiperaktywne, mają trudności ze skupieniem się i nauką, a w późniejszym wieku zwiększone ryzyko otyłości, cukrzycy, chorób metabolicznych i chorób z autoagresji. Ostatnio także ukazał się artykuł dotyczący badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Bristolu dotyczący osób, które bardzo wcześnie zaczęły palić papierosy (przed wejściem w okres dojrzewania, do ok.12 r.ż.). Okazało się, że dzieci takich osób mają większe ryzyko otyłości, cukrzycy i chorób metabolicznych.
Innym produktem, który jest zamiennikiem tradycyjnych papierosów są podgrzewacze tytoniu, które zawierają znacząco mniej szkodliwych substancji niż tradycyjne papierosy oraz dostarczają więcej nikotyny niż e-papierosy. Wydają się więc bezpieczniejsze, a co za tym idzie bardziej atrakcyjnymi zamiennikami dla tradycyjnych papierosów. Niestety dane odnośnie ich wpływu zdrowie są ograniczone, część artykułów jest sponsorowanych przez producentów, więc trzeba się dość mocno natrudzić, żeby znaleźć rzetelne dane. W 2021 roku ukazała się metaanaliza Znyk M. i wsp. obejmująca 25 dostępnych artykułów odnośnie zamienników papierosów. Część z nich pokazuje mniejszy biologiczny wpływ na komórki układu oddechowego niż tradycyjne papierosy czy e-papierosy, czyli mniejsze ryzyko rozwinięcia wielu chorób związanych z paleniem, ale niestety nie redukuje to zupełnie ryzyka. Druga część badaczy nie zaobserwowała różnic między tradycyjnymi papierosami, a ich zamiennikami oraz ich wpływu na układ oddechowy. Tak więc czas pokaże.
Rzucenie palenia wiąże się ze znaczącym wydłużeniem życia byłego palacza względem osób wciąż palących. Część zmian epigenetycznych jest w stanie się cofnąć, jednak nie wszystkie. Dowiedziono, że po kilku miesiącach od rzucenia palenia cofa się około 70% zmian epigenetycznych. Niestety utrwalone mutacje pozostają. Im więcej się ich nagromadziło, tym nadal ryzyko rozwoju nowotworu jest większe, jednak zdecydowanie niższe niż u obecnych palaczy.
Warto rozważyć rzucenie palenia. Nawet jeśli palisz już 20-40 lat, rzucenie palenia ma ogromne znaczenie. Część zmian spowodowanych paleniem się cofnie. Wiadomo nie jest to łatwe. Nikotyna jest silną trucizną i ma silne działanie uzależniające.
https://medicalxpress.com/news/2022-01-lung-cancer.html
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6141049/
https://epigeneticsandchromatin.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/s13072-019-0311-8.pdf
https://cancerpreventionresearch.aacrjournals.org/content/13/2/137
https://academic.oup.com/function/article/2/3/zqab022/6247762?login=true
https://pulsmedycyny.pl/evali-nowa-choroba-pluc-zwiazana-z-e-papierosami-980628
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8296358/
http://onkologia.org.pl/wp-content/uploads/Nowotwory_2019.pdf
Komentarze
Prześlij komentarz