Wątp we wszystko co zobaczysz w Internecie

 

Powoływanie się na artykuły naukowe powinno być standardem w świecie nauki. Po to robi się naukę by później wnioski z badań naukowych służyły ludziom. Przywoływanie badań jest bardzo ważne, jednak nie tylko same wnioski z badania są ważne. Czytając pełny artykuł naukowy trzeba zwracać uwagę nie tylko na abstrakt i wnioski, ale niesamowicie ważna jest cała metodologia badania. Mamy różne rodzaje badań o różnej wartości. Inną wartość będzie miało badanie ankietowe, prowadzone na ulicy, inne na określonej grupie osób, np. studentach, grupach zawodowych, dorosłych czy badanie na wielu tysiącach ludzi. Inną wartość przedstawiają badania na zwierzętach, inną na ludziach, inne na zaślepionej próbie i na podwójnie zaślepionej próbie. Badania mogą być także: jakościowe, ilościowe, empiryczne, teoretyczne, praktyczne i teoretyczno- praktyczne, ankietowe. Stawiamy różne tezy i pod konkretne badanie dobierana jest grupa robocza.

Ważnym etapem badań jest postawienie hipotezy roboczej lub tezy, dobranie odpowiedniej grupy i metody prowadzenia badania. Hipotezę można potwierdzić lub ją zanegować i oba badania będą miały wartość. Teza zakłada, że wynik badania będzie ją potwierdzać. Celem badań powinna powinno być poznanie, ocena rzeczywistości i wysnucie wniosków.

Super ważny jest każdy etap badania i dokładny jego opis w późniejszym artykule naukowym. Dobry opis jest niezbędny, aby można było zweryfikować w miarę dokładnie jakość badania. Nie bez powodu dobre czasopisma naukowe przed przyjęciem artykułu do publikacji zlecają opinię osobom z zewnątrz, czyli recenzentom. Recenzenci powinni być tak dobrani, aby mieli szeroką wiedzę na dany, poruszany w badaniu, temat. To oni zgłaszają wnioski, swoje wątpliwości, więc autor takiego badania nie ma lekko jeśli chce je dobrze opublikować. Dopiero pozytywna opinia recenzentów pozwala na publikację. Często poprawianie artykułów trwa miesiącami.

Czytając pełne artykuły wyrabiamy sobie zdanie o badaniach, które są w nich przedstawione. Nie musisz zgadzać się z wnioskami autora. Może zaniepokoiło cię coś w metodyce badania, co sprawia, że mu nie do końca ufasz? Może przeczytałeś inne badanie, które zaprzecza wnioskom wyciągniętym w tym badaniu? Ani autorzy badań, ani recenzenci nie są nieomylni, czego jaskrawym przykładem są badania opublikowane, a następnie w trybie pilnym anulowane i prostowane (przy czym niestety zwykle takie próby prostowania docierają już do mniejszego grona czytających). Jest taka strona internetowa, na której można podejrzeć w badania, które zostały usunięte i sprostowane oraz przyczynę takiego działania: retractionwatch.com.

Nie jest łatwo czytać badania naukowe. Po pierwsze jest ich ogrom. Po drugie zwykle pisane są specjalistycznym językiem, dlatego to specjalistom w danych dziedzinach jest je najłatwiej recenzować, sprawdzać i czepiać się. Po to są specjaliści. Sama jestem w trakcie specjalizacji z genetyki laboratoryjnej, nigdy nie czułam się specjalistą z innych dziedzin. I o ile w tematach medycznych i około medycznych mogę prezentować wam swoja wiedzę, to już nie wiem nic o wielu innych dziedzinach.

Czytanie artykułów nie jest też proste, bo wymaga wprawy i lat nauki w tym zakresie. Niestety nie ma takiego przedmiotu ani w szkole, ani na studiach. Wszystkiego uczymy się przez lata praktyki.

Dodatkowo sprawę utrudnia fakt, ze w naukach medycznych nigdy nikt nie powie że na 100% tak jak pokazały te badania, tak samo będzie i u ciebie. Każdy z nas jest inny. Organizmy są różne, różne rzeczy nas spotkały, z różnymi drobnoustrojami musieliśmy sobie poradzić, mamy różną tolerancję na substancje czy wysiłek. To wszystko składa się na bardzo indywidualne predyspozycje. Dlatego badania szukają raczej trendów, związków przyczynowych, próbują połączyć kropki. 100% pewności daje tylko pseudonauka. Mimo że w nauce nie posługujemy się pewnością, mamy narzędzia, które sprawdzają rzetelność pracy na każdym jej etapie. W nauce posługujemy się prawdopodobieństwem. Niestety pojęcie to jest dla wielu ludzi enigmatyczne i niezrozumiałe. Jeśli lekarz przypisuje nam jakiś lek, to tak jakby mówił, że zgodnie z badaniami z dużym prawdopodobieństwem mogę powiedzieć, że pomoże, bo zadziałało na 90% osób z takim jak twoje schorzenie, ale może okazać się, że będzie toksyczny, dostaniesz reakcji alergicznej lub będzie neutralny, nie pomoże i nie zaszkodzi. Jeśli fizjoterapeuta zastosuje technikę A w chorobie B u kilku osób i terapia okaże się skuteczna, to nie znaczy że na kolejnej osobie nie będzie musiał poza techniką A, skorzystać innych metod czy narzędzi, żeby uzyskać taki sam efekt terapeutyczny. Jeśli dietetyk ułoży dietę, zaproponuje suplementy może okaże się będzie ta taktyka skuteczna u kilku osób w redukcji wagi lub powrocie do zdrowia, ale może trafić się osoba, która będzie potrzebowała modyfikacji planu. Każda dziedzina medyczna ma szereg narzędzi, które można wykorzystać, aby jak najskuteczniej zadziałać. I tak jest z nauką, z dużym prawdopodobieństwem pomoże ci substancja A zgodnie z badaniami, ale u jakiegoś odsetka osób wystąpią działania niepożądane, a u innej osoby A nie da żadnego efektu. Organizm człowieka jest bardzo skomplikowany.

Jeśli proszę o podanie badania naukowego na które się powołujesz, to nie dlatego że chce ci wytykać jakieś błędy, ale po to by zapoznać się z nim w oryginale i wyrobić sobie na jego temat własne zdanie. 

Pierwszy raz nie ma linków, bo cały wpis stworzyłam z głowy.