Ostatnie godziny przynoszą niepokojące doniesienia o możliwości użycia przez Rosję broni biologicznej lub chemicznej w trakcie ataku na Ukrainę. Jest to moim zdaniem najgorsza broń jaką można się posłużyć.
Broń biologiczna to broń, której czynnikiem aktywnym są patogenne drobnoustroje (najczęściej wirusy i bakterie, a także ich toksyny). Jest ona tania w produkcji, łatwo ją stworzyć, ukryć i przenosić, można także zrzucić w postaci bomby, zatruć wodę lub żywność czy rozpylić w postaci aerozolu. Nie brakuje naukowców, którzy maja wiedzę, doświadczenie i umiejętności w pracy z drobnoustrojami, ale generalnie wystarczy wiedza ze szkoły i już można myśleć o stworzeniu broni biologicznej. Dodatkowo w dużych centrach naukowych znajdują się repozytoria różnych drobnoustrojów, nie tylko chorobotwórczych dla człowieka, ale także dla zwierząt- można tym samym wywołać choroby zwierząt gospodarskich czy roślin uprawnych, doprowadzając do zniszczenia upraw i klęski głodu na wybranym obszarze. Niestety broń biologiczna może mieć dowolnie szeroki zasięg, często trudny do określenia i przewidzenia, szczególnie w obecnych czasach, kiedy podróżowanie na duże odległości nie stanowi problemu. Drobnoustroje przenoszą się nie tylko wewnątrz gatunków, ale mogą także zakażać inne gatunki, które wcześniej nie miały styczności z danym drobnoustrojem i nie da się przewidzieć, jakie będzie to miało konsekwencje dla danego gatunku. Broń biologiczna sama się powiela i rozprzestrzenia. Niektóre znane patogeny tworzą przetrwalniki (np. wąglik czy tężec), które latami mogą być później obecne w glebie czy w wodzie.
Stosowanie broni biologicznej ma bardzo długą historię, w czasach prehistorycznych używano zatrutych strzał, w Chinach w nieprzyjaciół rzucano pszczołami, w średniowieczu katapultowano ciała zmarłych na choroby zakaźne w stronę nieprzyjaciela, a Hiszpanie w 1495 roku skazili wino krwią trędowatych. Jednocześnie bardzo trudno stwierdzić, kiedy ostatnio ludzkość miała do czynienia z bronią biologiczną. Można zrzucić patogeny na wybrany obszar, a do wybuchu epidemii czy ukazania się skutków jej użycia może minąć wiele tygodni. Dodatkowym problemem jest także możliwość neutralizacji patogenu. Żeby skutecznie z nim walczyć po pierwsze musimy wiedzieć co to za patogen, więc potrzebne są odpowiednie testy, które szybko i precyzyjnie go wykrywają. Po drugie musimy mieć skuteczny lek w odpowiedniej ilości. Niestety patogeny łatwo modyfikować dostępnymi technikami biologii molekularnej, więc znane nam obecnie choroby, wywoływane przez znane patogeny mogą nagle przestać dawać charakterystyczne objawy czy być niewrażliwe na leki i szczepionki, które są dostępne. W zasadzie jedynym jej minusem dla atakującego jest to, że użycie broni biologicznej może zostawić skażony przez wiele lat teren, ale nie wydaje się to być dla agresorów bardzo istotna kwestia.
Patogeny, które mogą być wykorzystane jako broń biologiczna zostały podzielone na kategorie przez CDC (ang. Centers for Disease Control and Prevention).
Kategoria A: Do tej kategorii zaliczane są patogeny o wysokiej śmiertelności, charakteryzujące się dużą łatwością zakażenia oraz przenoszenia, takie jak: wąglik, toksyna botulinowa produkowana przez bakterie Clostridium botulinum, dżuma, ospa prawdziwa, tularemia czy gorączki krwotoczne wywoływane na przykład przez: wirusa Ebola czy Marburg. Zastosowanie tych patogenów wiąże się również z wywołaniem paniki wśród atakowanej ludności, ze wszystkimi jej społecznymi następstwami.
Kategoria B: To patogeny wywołujące choroby o umiarkowanej śmiertelności, z umiarkowaną intensywnością transmisji i umiarkowanym nasileniem wywoływanych objawów chorobowych, np. bruceloza (bakteryjna choroba odzwierzęca, manifestująca się gorączką z dreszczami, nudnościami, wymiotami, bólami głowy, osłabieniem, bólami mięśniowo-stawowymi; inkubacja 1-3 tygodni; przebieg ostry, podostry i przewlekły), salmonelloza, zakażenie Echerichia coli czy Shigella przenoszone poprzez skażenie żywności, bakterie wywołujące gorączkę Q (Coxiella burnetti), zakażenie gronkowcem czy dur plamisty (Rickettsia prowazekii).
Kategoria C: Do tej kategorii zaliczane są patogeny nowo powstające, stworzone przy wykorzystaniu inżynierii genetycznej.
26 marca 1975 roku weszła w życie konwencja o broni biologicznej, czyli traktat zakazujący sygnatariuszom rozwijania, przekazywania i nabywania broni biologicznej (jest to obecnie 182 państw). Ponadto wiele państw podpisało także Protokół Genewski z 1925 roku traktujący o zakazie używania podczas wojny gazów trujących, duszących lub podobnych oraz wszelkich cieczy, materiałów lub sposobów analogicznych, a także środków bakteriologicznych (w 2020 roku stronami protokołu były 142 państwa).
W 1997 roku weszła w życie także konwencja o broni chemicznej, analogiczna do konwencji o broni biologicznej. Wykorzystywane gazy bojowe podczas I wojny światowej doprowadziły do śmierci i kalectwa setki tysięcy osób. Jednak ma ona dużo więcej wad od biologicznej, m. in. jest zdecydowanie droższa i mniej przewidywalna, zmiana kierunku wiatru nie raz okazywała się zdradliwa dla atakującego, przynosząc śmierć lub opóźniając jego działania. Ostatni zarejestrowany przypadek użycia na dużą skalę broni chemicznej w wojnie miał miejsce w 2018 roku w Syrii. Natomiast broń chemiczna chętnie wykorzystywana jest w atakach terrorystycznych. Użycie przez Rosjan broni chemicznej jest bardzo poważnym zagrożeniem, ponieważ istnieją poważne dowody na to, że jest ona udoskonalana w rosyjskich laboratoriach. Jednym z przykładów użycia przez Rosjan broni chemicznej jest zabójstwo w 2006 roku Aleksandra Litwinienkę (substancja trująca: polon) oraz próba zabójstwa Sergieja Skripala w 2017 roku, gdzie użyto nowiczoku- środku fosforoorganicznego o działaniu paralityczno- drgawkowym. W 2020 roku otruto nowiczokiem także Alejsieja Nawalnego, rosyjskiego działacza i opozycjonistę, podczas lotu z Tomska do Moskwy.
Bojowe środki trujące dzieli się zwykle na:
- środki duszące oparte na cyjankach, należy do nich Cyklon-B wykorzystywany przez Niemców podczas II wojny światowej w komorach gazowych,
- środki parzące, np. gaz musztardowy (iperyt). Swoją drogą na dnie Bałtyku leży wiele beczek z tą substancją, w 1955 roku na plaży w Darłówku zostało poparzonych iperytem 102 dzieci, a w 1997 roku załoga kutra rybackiego wyłowiła z dna Bałtyku beczkę 30 mil (około 55km) od Władysławowa- bardzo ciekawy odcinek o tym zrobił Dawid Myśliwiec na swoim kanale na YouTube: "Śmierć na dnie Bałtyku",
- środki krztuszące: chlor, fosgen, użyte przez Niemców po raz pierwszy podczas I wojny światowej, dzięki czemu wprowadzono maski gazowe do wyposażenia wojska,
- środki paralityczno- drgawkowe: np. sarin, który został użyty m.in. w 1995 roku w ataku na tokijskie metro przez sektę Omu (Aum Shrinrikyo), zginęło 12 osób a 5 tys. zostało poszkodowanych. Bardzo ciekawy reportaż o tym wydarzeniu napisał H. Murakami: "Podziemie. Największy zamach w Tokio", którego pierwsza część to rozmowy autora z osobami, które przeżyły zamach. Niesamowite jest w tych opowieściach nie tylko to jak ci ludzie opowiadają o tym dniu, o swoich odczuciach i tym co myślą o sprawcach, ale także pokazuje on jak na takie wydarzenia zareagowało społeczeństwo Japonii i co się po nich zmieniło. Sarni został także użyty w wojnie w Syrii przez wojska rządowe, a podczas tego ataku zginęło 1700 cywilów.
- środki halucynogenne i usypiające, używane przez Amerykanów podczas wojny w Wietnamie.
Są jeszcze bojowe środki pomocnicze, które nie mają służyć bezpośrednio do rażenia wroga, lecz zniszczyć infrastrukturę i utrudnić prowadzenie działań. Większość z nich jest nielegalna w świetle prawa międzynarodowego, np. lakrymatory, czyli gazy podrażniające błony śluzowe: gaz pieprzowy czy łzawiący, defolianty, które są silnie trujące dla roślin, środki zapalające np. napalm.
https://wckmed.wp.mil.pl/u/Ewolucja__broni_biologicznej_w_swietle_dziejow.pdf
https://naukatolubie.pl/najgrozniejsza-bron-biologiczna/
https://naukatolubie.pl/najnowoczesniejsza-bron-chemiczna/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bro%C5%84_chemiczna
Komentarze
Prześlij komentarz